Điểm báo quốc tế
Đỗ Kim Thêm tuyển dịch
Trump mệt mỏi trên đường về sau hội nghị Alaska, ảnh: Andrew Caballero-Reynolds / AFP
Hội nghị Thượng đĩnh tại Alaska để thảo luận về hoà ước Ukraine đã không mang lại một kết quả nào cho Tổng thống Donald Trump. Đúng như Vladimir Putin mong đợi, Nga không có bị một lệnh trừng phạt nào và không thoả thuận ngừng bắn, không phải nhượng bộ về bất kỳ điểm nào, nhưng có thể tiếp tục cuộc xâm lược Ukraine, thành công lớn nhất của Putin là tiếp tục lừa Trump trước công luận quốc tế. Còn Trump nghĩ gì và làm gì trong thời gian sắp tới? Không ai có thể lường đoán. Nhưng trước mắt là Trump phải ra về Washington trong tâm trạng mệt mỏi và nhận được nhiều lời chỉ trích nặng nề từ khắp mọi nơi, ngay trong đảng Cộng Hoà, trong sân nhà như cơ quan truyền thông Fox News và báo chí quốc tế. Sau đây là phần tuyển dịch một vài bình luận tiêu biểu của báo chí quốc tế.
Tuần báo DER SPIEGEL của Đức nhận xét:
“Hội nghị thượng đỉnh đã không làm lung lay trật tự thế giới. Nó không tồi tệ hơn nhiều so với trước đây, ngay cả sau Alaska. Đó là một tin tốt từ hội nghị thượng đỉnh này. Thứ hai là nó không bị trật bánh như cuộc gặp của Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục vào cuối tháng Hai. Ngay cả khi rất khó để tìm thấy bất cứ điều gì tích cực trong sự bối rối sau hội nghị thượng đỉnh này, thực tế là một cuộc trò chuyện giữa hai cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới có thể xảy ra mà không gây ra một vụ bê bối là một giá trị của chính nó. Nó có thể đã trở nên khác.„
Nhật báo LE MONDE từ Paris tóm tắt kịch bản như sau:
„Là kẻ xâm lược của một quốc gia độc lập – Ukraine – và bị Tòa án Hình sự Quốc tế truy nã vì tội ác chiến tranh, Putin vẫn được Mỹ tiếp đón với tất cả các danh dự dành do một nguyên thủ quốc gia được kính trọng của một cường quốc“.
Tờ DAGENS NYHETER từ Stockholm bình luận vấn đề và liệt kê nhu6 sau:
„Putin có được mọi thứ ông ấy muốn. Tính hợp pháp trên trường quốc tế, không có lệnh trừng phạt và không còn lời nói nào về lệnh ngừng bắn. Putin không phải nhượng bộ về bất kỳ điểm nào, nhưng có thể tiếp tục cuộc xâm lược Ukraine. Ngay cả những người chưa muốn đối mặt với sự thật cho đến nay cũng phải nhận ra rằng châu Âu không thể dựa vào Donald Trump. Ngay khi thời hạn với các yêu cầu đối với Putin đến gần, ông ấy sẽ lùi bước“.
Tạp chí THE ATLANTIC từ Washington coi cuộc họp là sự kết hợp của bi kịch và trò hề.
„Thật xấu hổ cho người Mỹ khi chào đón một tội phạm chiến tranh bị truy nã vào lãnh thổ của họ. Thật nhục nhã khi thấy một tổng thống Mỹ cư xử như một chú chó con hạnh phúc khi ông gặp nhà độc tài của một nhà nước nghèo hơn và ít quan trọng hơn nhiều và đối xử với ông như một cấp trên. Điều đáng lo ngại là ông Trump bây giờ nói rằng ông không còn muốn thúc đẩy một lệnh ngừng bắn, mà là các cuộc đàm phán hòa bình – bởi vì điều đó cho Putin thời gian để tiếp tục giết người Ukraine“.
T-ONLINE, tờ báo mạng của Đức cũng đề cập đến việc tổng thống Mỹ đã rời xa việc yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức.
„Lập trường của Trump rõ ràng là một sự nhượng bộ đối với Putin. Đàm phán một „thỏa thuận hòa bình“ ngay lập tức, mà không cần ngưng bắn trước, từ lâu đã là một yêu cầu của nhà lãnh đạo Nga. Điều này mang lại cho Putin một lợi thế lớn trong các cuộc đàm phán. Putin có thể chỉ đơn giản là tiếp tục tiến hành chiến tranh chống lại Ukraine, điều mà hầu hết các chuyên gia đều tin rằng ông ấy muốn, cho đến khi nó đáp ứng tất cả mong muốn của ông“.
DIE PRESSE AM SONNTAG , nhật báo từ Vienna trình bày lập luận tương tự:
„Trump đã vung sang đường lối của người Nga. Liệu đây là tất cả những gì là có chủ ý hay chỉ là chuyện vụng về, không thể nói được. Vần đề Trump ngưỡng mộ Putin đã tỏa sáng ở Alaska. Nhưng Putin dành được trong túi của mình vẫn còn phải suy đoán”.
DIE ZEIT, tuần báo của Đức phân tích rằng tổng thống Mỹ nghĩ rằng có thể đọc được ý nghĩ của Putin khi cho biết là:
„Hết lần này sang đến lượt khác, Trump bày tỏ niềm tin trong việc tôn trọng Putin. Và vì trong giới thân cận của Trump không có chuyên gia thực sự nào về Nga được tìm thấy, nên thông điệp cho ra72ng rằng cựu điệp viên KGB sẽ quá vui khi sử dụng Trump như một công cụ hữu ích dường như không được loan truyền. Làm thế nào để có thể giải thích khác đi là tại sao Trump leo lên chiếc xe Beast , tên gọi của chiếc xe limousine của tổng thống, chỉ có một mình với Putin, không có thông dịch viên và không có cố vấn? Ngay từ đầu là chuyện đối mặt ‚một đối một‘. Một tình huống mà các nhà ngoại giao có kinh nghiệm chắc chắn sẽ khuyên ông ấy chống lại“.
T24, một tờ báo mạng của Thổ Nhĩ Kỳ nhận định:
„Putin có thể thao túng Trump và khiến ông ấy bận rộn với những lời hứa trong nhiều tháng. Có vẻ như chính phủ Mỹ không còn bất kỳ chuyên gia nào có năng lực về Nga. Sự ghét bỏ của Trump đối với Zelensky, sự coi thường của ông đối với Ukraine, sự ngưỡng mộ của ông đối với Putin như một ’nhà lãnh đạo mạnh mẽ‘ và niềm tin của ông vào khả năng quan hệ kinh tế có lợi giữa Mỹ và Nga cũng đóng một vai trò quan trọng“.
Tờ báo THE HILL từ Washington thấy có nhiều vấn đề cần đặt ra như sau:
„Mặc dù cả hai bên đều nói về sự tiến bộ, nhưng cả Trump và Putin đều không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào về cách Nga và Ukraine có thể tiếp cận một hòa ước. Cuộc họp báo kết thúc trước khi các phóng viên có thể cố gắng lấp đầy khoảng trống. Liệu Trump có áp đặt các biện pháp trừng phạt để gây áp lực lên Putin? Có kế hoạch cho cuộc họp thứ hai mà Zelensky có mặt không? Các nhượng bộ lãnh thổ hoặc các khía cạnh khác của thỏa thuận hòa bình có được thảo luận không?“
Tờ INDEPENDENT của Anh chỉ ra rằng tổng thống Mỹ có thể không thể đoán trước diễn biến của tình thế:
„Nhưng điều ông ấy chắc chắn sẽ không thích là suy nghĩ rằng ông ấy đã bị lừa hoặc Putin thậm chí đã đánh lừa ông ấy. Tổng thống Ukraine Zelensky, Thủ tướng Anh Starmer và các đại diện khác của liên minh sẵn sàng phải tìm cách làm rõ với Trump rằng mối nguy hiểm này thực sự tồn tại“.
Tờ báo Nhật Bản YOMIURI SHIMBUN nhận xét là:
„Tổng thống Mỹ không nên nghĩ về những thỏa thuận thiển cận của mình nữa. Nếu Mỹ không còn chỉ trích chế độ chuyên chế của Nga và ưu tiên lợi ích của chính mình – chẳng hạn như kinh tế – trật tự thế giới sẽ bị phá hủy từ đầu. Thay vào đó, Trump nên làm việc với châu Âu và Nhật Bản để tăng cường hỗ trợ cho Ukraine để cuối cùng tìm cách đạt được lệnh ngừng bắn“.
Trong bài xã luận WASHINGTON POST cho thấy có lập trường chống Nga rõ ràng:
„Chúng tôi ủng hộ việc áp đặt các biện pháp trừng phạt ngay. Chúng tôi hiểu lo ngại rằng điều này có thể làm hỏng các cuộc đàm phán. Nhưng rủi ro lớn hơn là Putin tin rằng ông có thể trì hoãn các cuộc đàm phán để tránh bị trừng phạt – như Iran đã làm trong nhiệm kỳ tổng thống của Joe Biden. Putin được dẫn dắt bởi logic của quyền lực và bạo lực, không phải bởi sự tinh tế ngoại giao“.
Die NEW YORK POST cũng có ý kiến tương tự khi đề cập trực tiếp đến Donald Trump như sau
„Ông nói đúng, thưa ngài Tổng thống, rằng việc giết người phải chấm dứt. Alaska đã cho thấy rằng cách duy nhất để làm điều đó là gây áp lực lên Putin. Tổng thống Nga phải buộc phải hành động, thông qua thuế quan, vũ khí và đảm bảo an ninh mạnh mẽ cho Ukraine. Áp lực là ngôn ngữ duy nhất mà Putin hiểu được“.
Tờ NÜRNBERGER NACHRICHTEN nhận định như sau;
„Hiếm khi thấy rõ ai là người chiến thắng trong một hội nghị thượng đỉnh: Putin có thể chiến thắng sau cuộc họp được dàn dựng huy hoàng và mang lại nhiều lợi lộc tối thiểu ở Anchorage. Putin đã đạt được mọi thứ mong muốn – và hơn thế nữa. Bởi vì Trump ngưỡng mộ Putin – không có cách nào khác để nói điều đó.“
Đánh giá cũng tương tự như vậy khi FRANKFURTER ALLGEMEINEN ZEITUNG bình luận rằng:
„Trump đã không ngay lập tức trao cho Putin chiến lợi phẩm ở Ukraine mà Điện Kremlin tuyên bố, điều mà người châu Âu chắc chắn tin tưởng vào tổng thống, người đã chán ngấy vấn đề Ukraine. Lãnh chúa Điện Kremlin, người bị truy nã theo lệnh bắt giữ quốc tế, tuy nhiên vẫn có thể bay về nhà với sự hài lòng, điều này cũng được thể hiện rõ trên khuôn mặt của anh ta. Trump tán tỉnh Putin trước mắt thế giới, như thể người Nga đã trao cho ông Crimea với nhiều tài sản tuyệt đẹp bên bờ biển. Không còn bất kỳ cuộc nói chuyện nào về các biện pháp trừng phạt mà Trump cuối cùng đã đe dọa Putin trong trường hợp ông không đồng ý ngừng bắn, cũng như ngừng bắn. Người mua dầu của Nga cũng không có gì phải sợ hãi. Putin có thể và sẽ tiếp tục ném bom Ukraine, điều mà ông ấy đã làm khi ở Alaska nói với Trump rằng người Nga và người Ukraine là một dân tộc“.
Việc Trump vỗ tay hoan nghênh Putin ở Alaska như một lời chào khiến WESTDEUTSCHE ZEITUNG từ Düsseldorf kinh hoàng, nhắc lại vụ bê bối trong chuyến thăm Nhà Trắng của Zelensky vài tháng trước và viết rằng:
“Nhục nhã cho nạn nhân, vỗ tay cho kẻ tấn công – thật là một thế giới hỗn loạn”.
Tờ SÜDDEUTSCHE ZEITUNG bình luận:
„Tin tốt duy nhất từ Anchorage là hai người đàn ông đã không ký kết ngay lập tức một hiệp ước áp đặt một nền hòa bình theo kiểu ra lệnh cho Ukraine và đưa ra cho châu Âu một sự kiện đã rồi. Putin kiên nhẫn, ông ấy có thể sống với việc này. Đối với Putin, đỉnh núi Alaska đã đánh dấu một chiến thắng hoàn toàn không thể xảy ra cho Trump. Putin là tội phạm chiến tranh bị đặt ngoài vòng pháp luật lại được tán tỉnh bởi người đàn ông quyền lực nhất thế giới. Những hình ảnh từ Anchorage chắc hẳn là sự tra tấn không chỉ đối với người dân Ukraine, những người đã là nạn nhân của khủng bố Putin trong ba năm rưỡi. Đối với bất kỳ ai tin rằng xâm lược các nước láng giềng vẫn là một tội ác và biên giới nên được áp dụng. Anchorage sẽ đi vào lịch sử như một cảnh tượng của sự bất chính đáng buồn thảm.“
Tờ TAGESZEITUNG – TAZ nhận xét:
„Ý nghĩa của cuộc gặp giữa Trump và Putin không nằm ở những điều tầm thường công khai mà tổng thống Mỹ và Nga đã thốt ra trong cuộc họp báo sau đó. Nó nằm ở chính sự kiện: sự sánh vai đoàn kết giữa hai nguyên thủ quốc gia, cả hai đều coi mình là người hùng mạnh nhất hành tinh và có mối quan tâm chung là đưa thế giới năm 2025 trở lại thời điểm Mỹ và Liên Xô là hai siêu cường duy nhất”.
Tờ CICERO từ Berlin mô tả hội nghị thượng đỉnh Alaska là một „thất bại“ và giải thích:
„Ngay cả mục tiêu tối thiểu của Trump là chấm dứt chết chóc trong chiến tranh bằng cách đồng ý ngừng bắn cũng không đạt được. Đối với Putin, điểm này rõ ràng là không thể chấp nhận được trước sự tiến bộ và thành công của lực lượng vũ trang Nga. Điều này cho Putin thời gian cho các cuộc chinh phục tiếp theo. Đó là lý do tại sao điểm mà Thủ tướng Merz nhấn mạnh vào tối thứ Bảy, cụ thể là Putin không có thể không liên quan nhiều đền việc thương thuyết về các vấn đề lãnh thổ từ các cuộc sáp nhập đã diễn ra, nhưng từ quá trình thực tế của việc tiếp xúc”.
Tờ RHEIN-ZEITUNG từ Koblenz tiên đoán lả có rất ít hy vọng cho người Ukraine:
„Nếu không nhượng lãnh thổ cho Putin, Ukraine dường như sẽ không có được hòa bình vào cuối cùng. Nếu Ukraine và châu Âu nhận được sự đảm bảo an ninh bền vững từ Putin và Mỹ, việc nhượng bộ lãnh thổ của Ukraine có thể không còn tránh được nữa“.
Tờ REUTLINGER GENERAL-ANZEIGER phản đối:
„Ý tưởng về đảm bảo an ninh thoạt nghe có vẻ không tệ. Trong tương lai, Mỹ và một liên minh châu Âu sẵn sàng cung cấp sự bảo vệ cho Ukraine dựa trên nghĩa vụ cung cấp hỗ trợ dựa theo Điều 5 của Hiệp ước NATO, mà không cần Ukraine thực sự trở thành thành viên NATO. Đất nước sẽ có các đồng minh mạnh mẽ để bảo vệ quốc gia và Putin sẽ có một lối thoát giữ thể diện, trong đó ông có thể tuyên bố rằng đã ngăn chặn liên minh quốc phòng đáng ghét tiến xa hơn về phía Nga“.
Tờ STRAUBINGER TAGBLATT dự đoán một cuộc tấn công mới của quân đội Nga:
„Ở Alaska, Putin đã có được những gì ông ấy thực sự muốn: thời gian để binh lính của mình thực hiện cuộc chiến xâm lược sâu hơn từng cây sớ vào lãnh thổ Ukraine. Trong nhiều tuần, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga muốn đột phá mặt trận phòng thủ với hai sư đoàn mới trước khi kết thúc mùa thu“.
Tờ AUGSBURGER ALLGEMEINE ca ngợi cam kết của Thủ tướng:
„Friedrich Merz đã đóng góp quyết định trong việc đảm bảo rằng tiếng nói của châu Âu ít nhất được lắng nghe trước cuộc họp ở Alaska. Hai điểm minh họa điều này: Trump dường như đã xem xét nghiêm túc cảnh báo của người châu Âu để công nhận các cuộc chinh phục của Nga mà không cần phải quảng cáo thêm. Đồng thời, sau cuộc gặp với Putin, ông ấy đã nói trong một cuộc điện đàm rằng Mỹ giờ đây có thể tham gia vào các đảm bảo an ninh mạnh mẽ, tức là quân sự, cho Ukraine“.
Tờ NEUE OSNABRÜCKER ZEITUNG không ngạc nhiên trước kết quả của hội nghị thượng đỉnh Alaska và nhớ lại hội nghị thượng đỉnh trước đó của Trump:
„Vào năm 2018, Trump gặp Tập Cận Bình. Hội nghị thượng đỉnh được báo trước là một khởi đầu mới trong quan hệ thương mại giữa hai nước và nhằm chấm dứt tranh chấp kéo dài hàng thập niên. Họ đồng ý về các cuộc đàm phán tiếp theo, nếu không sẽ không có gì thay đổi. Một năm sau, ông gặp Thủ tướng Israel Netanyahu. „Thỏa thuận thế kỷ“ của ông nhằm chấm dứt cuộc xung đột Trung Đông. Tự giải thích rằng nó đã không kết thúc. Vào năm 2025, Trump đưa ra tối hậu thư cho Putin – và mời ông đến Alaska. Trump có thể kết thúc chiến tranh ‚trong vòng 24 giờ‘, Trump đã hứa hết lần này đến lần khác trong chiến dịch tranh cử. Nhưng Trump đã không làm điều đó. Và không có gì ngạc nhiên khi lần này Trump cũng không thành công. Tổng thống Mỹ luôn thể hiện một màn trình diễn lớn và đưa ra những yêu cầu quy mô, chỉ rút lui vào phút cuối. Putin chắc hẳn đã biết điều này. Ông biết ơn khi chấp nhận lời mời trở lại đấu trường ngoại giao. Trump cung cấp những bức ảnh đẹp, nhưng không có gì hơn. Và các nhà độc tài, những kẻ hiếu chiến và độc tài cũng có vẻ tốt với họ.“
Tờ FREIE PRESSE từ Chemnitz nhìn vào chuyến thăm của Tổng thống Ukraine Zelensky đến Washington được chuẩn bị hôm nay cùng với các chính trị gia hàng đầu châu Âu:
„Trump bị Putin mê hoặc một cách đáng lo ngại. Trump ghen tị với Putin vì quyền lực của Putin, được thoát khỏi sự kiểm soát dân chủ nặng nề, sự tàn nhẫn lạnh lùng và tài nguyên khoáng sản khổng lồ của đất nước ông. Trong khi đó, sĩ quan KGB được đào tạo thao túng một cách thành thạo người tự ái không ổn định. Tổng thống Mỹ từ lâu đã không còn là nhà lãnh đạo của một thế giới phương Tây định hướng giá trị. Thực tế tàn bạo này nên được châu Âu nhập tâm sớm hơn là muộn. Việc Merz và những người đứng đầu chính phủ khác đồng hành tổng thống Ukraine đến Nhà Trắng là một bước đi thông minh. Về bản chất, Trump dường như đồng ý với Putin rằng Ukraine phải nhượng lại lãnh thổ quan trọng như một cái giá phải trản để chấm dứt vụ giết người. Mối nguy hiểm của một hòa bình được quy định mà không có an ninh thực sự là rõ ràng. Một canh bạc khó khăn về sức mạnh đã bắt đầu. Và Putin đã giữ con át chủ bài này cho đến nay“.
KIM THEM DO 