Điểm báo quốc tế
Đỗ Kim Thêm

Theo tin mới nhất, Tổng thống Mỹ Trump và Chủ tịch Ủy ban von der Leyen đạt được một thỏa hiệp thuế quan, thay vì 30% như trước đây, bây giờ sẽ có mức thuế là 15%. Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen và Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố tại một cuộc họp ở Scotland là mức thuế đối với hầu hết hàng nhập khẩu sẽ là 15%, bao gồm ô tô, chất bán dẫn và dược phẩm. Hai bên tin là thỏa thuận sẽ đảm bảo sự ổn định và 27 quốc gia thành viên EU sẽ phê duyệt thỏa thuận.
Tổng thống Mỹ cho biết là thuế nhập khẩu thép và nhôm sẽ vẫn ở mức 50%, vì đây là một vấn đề toàn cầu, nên sẽ vẫn như hiện tại. Chủ tịch Von der Leyen tiên đoán là hai bên sẽ xích lại gần nhau hơn trong lĩnh vực thép, vì thuế quan sẽ được giảm và một hệ thống hạn ngạch sẽ được đưa ra. Thực tế là hai bên đang phải đối mặt với thách thức chung là tình trạng dư thừa công suất toàn cầu. Do đó, hai bên sẽ hợp tác để đảm bảo cho tình trạng cạnh tranh trong toàn cầu được công bằng hơn bằng cách sẽ phá vỡ các rào cản.
Nhìn chung, thỏa thuận mang lại nhiều lợi thế hơn cho Mỹ, vì EU đã có nhiều nhượng bộ trong việc mua thêm năng lượng từ Mỹ trị giá 750 tỷ đô la và đầu tư thêm 600 tỷ đô la vào thị trường Mỹ. Chủ đề năng lượng là rất quan trọng của thỏa thuận. Theo dự kiến, EU sẽ thay thế khí đốt và dầu mỏ của Nga bằng việc mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng, dầu mỏ và nhiên liệu hạt nhân trên quy mô lớn của Mỹ. Trong ba năm tới, EU sẽ đa dạng hóa các nguồn cung và đóng góp vào an ninh năng lượng ở châu Âu.
Nhưng, mặt khác, EU cũng có những thành công nhất định trong cuộc đàm phán lần này, ví dụ như mức thuế đối ứng là 0% đã đạt được đối với một số sản phẩm như số thành phần hàng không vũ trụ, hóa chất, thuốc gốc, thiết bị bán dẫn, nông sản và một số nguyên liệu thô quan trọng.
Trước biến chuyển này, báo chí quốc tế có những ý kiến khác nhau và sau đây là phần tuyển dịch các bình luận chính
Tờ báo Tây Ban Nha EL MUNDO xác định rằng 15% nên được đánh vào việc nhập khẩu hàng hóa từ EU vào Mỹ trong tương lai:
„Hiệp định thương mại do Trump và Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen công bố sau một cuộc họp ở Scotland là thỏa thuận lớn nhất mà tổng thống Mỹ thất thường đã ký kết trong nhiệm kỳ thứ hai. Các chi tiết vẫn còn thiếu, và theo von der Leyen, có một số ngoại lệ. Hậu quả đối với lĩnh vực ô tô đang gây lo ngại, đặc biệt là ở Đức. Cuối cùng, thuế quan đối với thép và nhôm ở mức 50% cũng sẽ được giữ nguyên. EU đã nhượng bộ, nhưng theo quan điểm của các chính sách của Trump, chỉ có chủ nghĩa thực dụng mới giúp ích“.
Tờ RZECZPOSPOLITA từ Ba Lan nhấn mạnh:
„Các điều kiện mà Trump cuối cùng đề xuất cũng giống như những điều kiện mà ông ấy đã ký kết thỏa thuận với Nhật Bản vài ngày trước. Tuy nhiên, chúng tồi tệ hơn so với những thỏa thuận trước đây trong thỏa thuận Mỹ-Anh. Việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa một châu Âu và Hoa Kỳ thống nhất chiếm tới một phần ba thương mại thế giới. Không có mối quan hệ kinh tế nào quan trọng hơn trên thế giới“.
Tờ báo Nhật Bản NIHON KEIZAI SHIMBUN từ Tokyo chỉ ra một điểm quan trọng:
„Các chi tiết sẽ chỉ được công bố trong những tuần tới, như Chủ tịch Ủy ban von der Leyen nói. Điều này cũng giống như với thỏa thuận với Nhật Bản: không có văn bản chính thức nào được công bố. Về mặt này, người ta không thể nói về một kết ước chình thức, mà đúng hơn là một thỏa thuận.“
Tờ DE TELEGRAAF của Hà Lan bình luận về tuyên bố của Chủ tịch Ủy ban EU Von der Leyen:
“Việc tăng lên 15% là một đòn giáng mạnh đối với một số doanh nghiệp. Đồng thời, Brussels đang nỗ lực mở ra các tuyến đường thương mại mới. Các hiệp định thương mại tự do đang được soạn thảo với Ấn Độ, Indonesia và khối thương mại Nam Mỹ Mercosur. Đối với Hà Lan với tư cách là một trung tâm hậu cần ở châu Âu, điều này có thể mang lại nhiều cơ hội mới”.
Tờ Le FIGARO ở Paris, Pháp nhận xét:
„Nghịch lý thay, một sự nhẹ nhõm nhất định đang lan rộng trong giới lãnh đạo doanh nghiệp. Không phải họ thích rào cản thuế quan, tăng chi phí, thúc đẩy lạm phát, làm gián đoạn dây chuyền sản xuất và cuối cùng làm chậm quá trình đổi mới. Nhưng họ ghét tình trạng bất trắc hơn bất cứ điều gì khác. Các quy tắc bây giờ đã có ở đó.“
Tờ báo Ý IL FOGLIO QUOTIDIANO từ Roma hỏi:
„Chúng ta có thể vui mừng không? Không hẳn, vì cuộc thương chiến vẫn chưa kết thúc. Kết luận có thể còn sớm, nhưng sự nhẹ nhõm lan rộng từ Brussels đến Berlin đến Rome sẽ mờ nhạt khi người ta đi sâu hơn vào các chi tiết ma quỷ của thỏa thuận.“
Tờ báo The Irish Times của Ireland từ Dublin hy vọng là:
„thỏa thuận hải quan sẽ gây thiệt hại kinh tế ở cả hai bờ Đại Tây Dương. Bất kể cáo buộc nào của Trump để chống lại EU liên quan đến hàng nhập khẩu từ Mỹ là gì, hành động này có nghĩa là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả nhiều tiền hơn và châu Âu sẽ phải chịu thiệt hại. Ông Trump trình bày thỏa thuận, trong đó cũng bao gồm các cam kết của EU về việc mua năng lượng và thiết bị quân sự của Mỹ, như một chiến thắng. Trên thực tế, Trump đã có rất nhiều thứ ông muốn“.
Báo chí Đức củng đồng loạt lên tiếng về thoả hiệp này và cùng có một nhận chung là EU đã phải chịu một thất bại nặng nề, các ý kiến này được phản ành như sau:
Tờ NEUE OSNABRÜCKER ZEITUNG nhận ra một „chiến thắng điểm cho Donald Trump“ và nhận định là:
„Họ thực sự không muốn, hay nó đúng hơn là không thể, nắm lấy cơ hội ở Brussels. Làm thế nào khác có thể giải thích rằng tranh chấp về thuế quan gây bất lợi cho người châu Âu đã được giải quyết? Mức thuế cơ bản 15% đối với hầu hết các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ không phải là một con số nhỏ. So với quá khứ, đối với các nhà xuất khẩu châu Âu, mức thuế này có nghĩa là tình trạng tệ hại – bất kể Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen tự khen ngợi mình bao nhiêu vì đã ngăn chặn điều tồi tệ nhất. Khi nói đến việc hoa mỹ, Brussels hiếm khi xấu hổ.”
„Thuế quan mà Trump yêu cầu có nghĩa là gánh nặng cho các lĩnh vực trong EU như ngành công nghiệp thép và nhôm, phải trả 50% giá trị xuất khẩu bằng thuế quan. Đối với hầu hết các ngành công nghiệp, thuế quan 15% đe dọa tăng gấp các khoản thuế đối với xuất khẩu sang Mỹ so với thời kỳ trước Trump. Đó không phải là không có gì – nhưng nó có thể chịu đựng được. Tồi tệ hơn những khoản thuế này là sự thay đổi mô hình giá trị đã diễn ra: thỏa thuận này khác xa với những gì mà giới kinh tế gọi là „chính sách thương mại dựa trên luật lệ“. Nhưng chính điều này mà EU muốn cứu vãn. Trump đã thực thi đầy đủ logic của người tạo ra thỏa thuận méo mó của mình“
Quan điểm của tờ VOLKSSTIMME từ Magdeburg cho thấy khác hơn:
„Người châu Âu có nhiều thứ để mất hơn người Mỹ. Rốt cuộc, giá trị của hàng hóa họ xuất khẩu sang Hoa Kỳ cao hơn giá trị của hàng hóa đến từ Mỹ. Đây là cách duy nhất để giải thích tại sao giới đàm phán EU không tham gia vào các cuộc đàm phán với thuế đối ứng và cuối cùng thậm chí chấp nhận rằng từ nay trở đi Mỹ có thể đơn phương yêu cầu thuế quan cao hơn“.
Tờ Die RHEINPFALZ từ Ludwigshafen nhận định:
„Khi Trump bây giờ nói về ‚thỏa thuận lớn nhất từng được thực hiện‘, điều này hoàn toàn đúng theo quan điểm của ông ấy. Theo quan điểm của EU, thỏa thuận này tương đương với một thất bại nặng. nề. Các mối đe dọa thuế quan của Trump, kết luận cay đắng là, đã thành công – cũng bởi vì ông có một con át chủ bài hoàn toàn khác: Nếu châu Âu tỏ ra quá ngoan cố về các vấn đề kinh tế và thương mại, Trump sẽ không ngần ngại đưa viện trợ quân sự của Mỹ cho châu Âu trở lại chương trình nghị sự. Chúng ta chỉ có thể hy vọng rằng châu Âu vẫn có sức mạnh để rút ra bài học từ ‚thỏa thuận‘ này và giảm sự phụ thuộc kinh tế và quân sự vào Mỹ càng nhanh càng tốt“.
Tờ RHEINISCHE POST từ Düsseldorf phản ánh ý kiến là:
„Bây giờ điều quan trọng là EU phải tiến hành chiến lược hơn trong tương lai. Trong một thời gian dài, châu Âu đã dựa vào các quan hệ đối tác thương mại dẫn đến sự phụ thuộc, như sự nôn nao về thuế quan của Mỹ hiện đang cho thấy. Có một nhu cầu cấp thiết về các hiệp định thương mại mới với các trung tâm kinh tế bên ngoài Hoa Kỳ. Có tiềm năng to lớn ở các thị trường như Nam Mỹ, Ấn Độ và Úc, chẳng hạn, và thỏa thuận Mercosur đã quá hạn từ lâu cuối cùng cũng phải được phê chuẩn. Ngoài ra, bộ máy quan liêu quá mức mà EU đã xây dựng cho mình trong những năm gần đây phải được giảm bớt. Bởi vì khi đó thị trường nội địa cũng có thể được mở rộng hiệu quả hơn. Luật chuỗi cung ứng không thể diễn tả được chỉ là một ví dụ“.
Tờ NÜRNBERGER NACHRICHTEN lập luận:
„EU là thị trường chung lớn nhất trên thế giới – trên giấy tờ. Nó có thể chống lại những gã khổng lồ công nghệ của Mỹ – và cuối cùng nhắm đến việc đánh thuế thích hợp của họ. Điều này vẫn chưa xảy ra. Brussels cũng đang làm cho thương mại nội bộ trở nên quá khó khăn. Chỉ riêng việc loại bỏ các trở ngại ở đó sẽ là một sự tăng trưởng. Điều tương tự cũng áp dụng cho các liên minh với các nước khác mà Trump đang nhắm mục tiêu – và đó là gần như tất cả các quốc gia đó. Nếu họ cố gắng củng cố lẫn nhau – thông qua thị trường mở rộng, không phải thông qua việc cô lập hoặc thuế quan – điều này có thể trở thành một mô hình đối lập với đường lối tàn bạo của Trump“.