Đỗ Kim Thêm dịch

Foto: Brian Snyder / REUTERS
Vụ xung đột bộc phát tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump, Phó Tổng thống J.D. Vance và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang là đề tài chủ yếu trên các phương tiện truyền thông thế giới. Họ đang kinh hoàng khi theo dõi sự leo thang xung đột và bày tỏ về mối quan tâm về hậu quả nghiêm trọng đối với châu Âu. Một số cáo buộc là Zelensky thiếu kỹ năng đàm phán. Tuy nhiên, họ nhất trí đổ lỗi cho Mỹ về sự leo thang của các cuộc đàm phán. Nhà bình luận của New York Times nói là một „ngày xấu hổ của người Mỹ“.
Người châu Âu chúng ta nằm trong danh sách của các cường quốc đế quốc
Tờ báo Tây Ban Nha „El País“ coi cuộc trao đổi giữa hai tổng thống là „hình ảnh đầy ấn tượng của sự kết thúc của một kỷ nguyên“. Đó là „sự xác nhận tàn bạo về sự thay đổi đột ngột của Hoa Kỳ cả về nội dung và hình thức, so với 80 năm qua. Ý nghĩa rất rõ ràng. Chúng ta không chỉ trải qua việc Mỹ quay lưng lại với châu Âu, một khoảng cách về lợi ích và giá trị. Châu Âu phải đối mặt với việc Hoa Kỳ gây thiệt hại lớn cho châu Âu trong sự thỏa thuận với các cường quốc đế quốc khác. Người châu Âu chúng ta nằm trong danh sách của các cường quốc đế quốc.“
Tờ Washington Post viết về Trump rằng, việc đối xử với các đồng minh kém tử tế hơn đối thủ cho thấy là „sự ngây thơ về mối đe dọa mà một nước Nga trả thù gây ra cho thế giới phương Tây. Nếu Trump muốn tránh một cuộc Thế chiến thứ ba, ông nên chú ý đến những bài học của Thế chiến thứ hai. Việc làm xoa dịu các nhà độc tài không mang lại hiệu quả. Putin phản ứng với „sự cứng rắn, không phải run rẩy“, ông tôn trọng „bạo lực, không phải tâng bốc“: „Tổng thống Mỹ nên cố gắng bất lịch sự với Putin như đã làm với Zelensky hôm thứ Sáu“.
„Rơi mặt nạ, không còn ảo ảnh nữa“
Báo „Gazeta Wyborcza“ của Ba Lan viết, vụ xung đột bộc phát cho thấy Trump trái với lời hứa của ông, ông không thể tạo ra hòa bình. Không phải trong một tháng, không phải trong sáu tháng, nhưng không phải gì cả. Một ngưới trung gian hòa giải phải công bằng và vô tư. Trump và phó tổng thống J. D. Vance đã cư xử trong Phòng Bầu dục không giống như chính khách, mà giống như các ông trùm mafia. Họ chỉ quan tâm đến việc cướp bóc tài nguyên của Ukraine. Rõ ràng là tổng thống Mỹ đứng về phía ai. Mặt nạ đã rơi, không còn ảo tưởng nữa.“
Tờ Financial Times viết rằng, Kyiv đã đánh giá thấp „sự liều lĩnh của Trump“ trong việc thu lợi càng nhiều càng tốt từ thỏa thuận nguyên liệu thô, trong khi đổi lại cho Ukraine càng ít càng tốt những gì họ muốn“. Đồng thời, Zelensky thiếu tài năng ngoại giao của các nhà lãnh đạo châu Âu như Emmanuel Macron và Keir Starmer. Họ có thể đã xây dựng một mối quan hệ nhất định với Trump trong các chuyến thăm thành công của họ. Mặt khác, Zelensky dường như đã bị “ Nhà Trắng tấn công và cuối cùng đã làm nhục. Ba năm sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, cuộc đấu tranh giành chủ quyền của đất nước đã bước vào giai đoạn bấp bênh nhất“.
„Bây giờ có phải là đến lượt của trục Đại Tây Dương không?“
Tờ báo Ý „Corriere della Sera“ viết rằng, mọi quốc gia đều có quyền đặt câu hỏi liệu ông Zelensky có chi tiêu hữu hiệu tiền viện trợ không. Ông không phải là một vị thánh. Nhưng cách đối xử của Trump đối với ông ấy thật chói tai, không chỉ vì ông ấy đến Nhà Trắng sau một loạt công du của các nhà lãnh đạo châu Âu. Tất cả họ đều đến để cầu xin Trump cung cấp cho Ukraine một sự đảm bảo an ninh và cố gắng bằng nhiều cách khác nhau để ràng buộc ông với khối NATO. Kết quả của các yêu cầu của họ, nếu đánh giá bằng đêm chung kết hôm thứ Sáu, là một thất bại đối với Ukraine. Đất nước này đang có nguy cơ mất đi đồng minh quan trọng nhất của mình. Châu Âu đang chứng kiến nỗi sợ hãi tồi tệ nhất trở thành sự thật: đối với Trump, các liên minh có thể hoán đổi. Sau khi Trump an bài cho số phận Kyjiv, hiện nay có phải đến là lượt trục Đại Tây Dương không?“
Tờ New York Times bình luận rằng, Zelensky đến Nhà Trắng với sự sẵn sàng từ bỏ mọi thứ những gì mà ông có thể cung cấp cho Tổng thống Trump ngoại trừ tự do, an ninh và ý thức chung cho đất nước của mình. Vì điều này, ông đã được thưởng bằng một bài giảng về cách cư xử từ người chủ nhà gian dối trá, thô tục và không thân thiện nhất, người từng sống trong Nhà Trắng. Bất cứ điều gì người ta có thể nói về chiến thuật vụng về của Zelensky – cho dù đó là ông ấy không cư xử với sự phục tùng mà Trump yêu cầu hay ông ấy không giữ bình tĩnh khi đối mặt với những hành động khiêu khích không trung thực của J.D. Vance – đây là một ngày xấu hổ của người Mỹ“.
Trang tin tức của „The Kyiv Independent“ viết rằng, Zelensky đã bị đặt vào một tình huống trong Nhà Trắng mà ông chỉ có thể thua. Nếu ông cho phép Trump và Vance – và rõ ràng phải mất hai người để thắng trong cuộc đối đầu với một người không nói tiếng Anh mẹ đẻ – tiếp tục các cuộc tấn công bằng lời nói của họ vào Ukraine mà không bị cản trở, ông sẽ bị coi là yếu đuối cả trong và ngoài nước. Sự yếu đuối là thứ mà một quốc gia không thể tỏa ra trong chiến tranh“.
Trong một bản tin của kênh tin tức Fox News thân cân với Trump cho biết: „Thế giới hiện đang tự hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau các cuộc đàm phán và liệu hai nguyên thủ quốc gia có thể cải thiện quan hệ của họ đến mức Mỹ có thể làm trung gian hòa bình hay không. Một số người nói rằng, châu Âu phải can thiệp để chấm dứt tỉnh trạng thù địch, trong khi những người khác nói rằng Zelensky phải kiểm soát thiệt hại hoặc từ chức“.