Đỗ Kim Thêm, trích dịch
Tổng thống Richard Nixon trình bày chiến dịch oanh kích Campuchia vào năm 1970 tại Washington D. C. Nguồn ảnh: History/ Universal Images Group/ Getty Images
Lời người dịch: Henry Kissinger kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 vào thứ Bảy ngày 27 tháng 5 năm 2023. Nhân dịp này, ông có dành cho tuần báo ZEIT ONLINE (Đức) một cuộc phỏng vấn dài với tiêu đề: “Nếu các chính khách khôn ngoan” (Wenn die Staatsmänner weise wären).
Nội dung thảo luận xoay quanh các chủ đề về Nga, Putin, cuộc chiến Ukraine, Trung Quốc, mối đe dọa chiến tranh hạt nhân, trí tuệ nhân tạo và vai trò của Mỹ. Cuối cùng, vấn đề Campuchia được bàn đến và Kissinger phủ nhận mọi cáo buộc đã phạm tội diệt chủng khi cho phép oanh kích bí mật tại Campuchia. Sau đây là phần trích dịch cuộc phỏng vấn.
***
…
ZEIT: Điều đó (tức những cáo buộc) có còn làm phiền ông không?
Kissinger: Vâng, nhưng trước hết nó sẽ làm phiền giới truyền thông …
ZEIT: Tại sao?
Kissinger: Làm thế nào tuyên truyền như vậy là có thể … (tự ngắt lời). Tôi không muốn nói về vấn đề này, tôi không phải tự bào chữa cho chính mình. Và tôi sẽ rất buồn nếu cuộc phỏng vấn này kết thúc với chủ đề Campuchia …
ZEIT: Chúng tôi có những câu hỏi khác …
Kissinger: Gọi tôi là phạm nhân chiến tranh là một cách dễ dàng để có một cuộc tranh luận mà không cần phân tích về nội dung. Đó là lý do tại sao tôi chưa bao giờ trả lời câu hỏi, các lời buộc tội này. Nó có làm phiền tôi không? Vâng, tất nhiên nó làm phiền tôi.
ZEIT: Ngày nay, khi ông nhìn lại cuộc chiến Việt Nam và các cuộc tấn công Campuchia, ông không thấy có bất cứ điều gì mà ông nên làm khác đi không?
Kissinger: Ông hãy kể cho tôi tên của một cuộc chiến tranh du kích nào mà trong đó các du kích quân được dung túng khi thiết lập các căn cứ ngay bên ngoài biên giới của một quốc gia láng giềng! Ông hãy cho tôi một ví dụ! Các cuộc không kích của chúng tôi đã có ít thương vong dân sự, bởi vì hầu như không có bất kỳ người nào sống trong các khu vực của Campuchia mà chúng tôi tấn công.
ZEIT: Vào thời điểm đó, Campuchia trung lập. Ông nghĩ rằng việc tấn công một quốc gia trung lập là hợp pháp?
Kissinger: Nói một cách trừu tượng, tôi không nghĩ rằng việc tấn công một quốc gia trung lập là hợp pháp. Nhưng tôi đã xem xét và vẫn coi đó là hợp pháp để tấn công một quốc gia có căn cứ quân sự trên lãnh thổ đó, từ đó mà miền Nam Việt Nam và quân đội Mỹ đóng quân ở đó đã bị tấn công. Đó là tình huống, tất cả đều được ghi chép đầy đủ”.
Vấn đề ném bom Campuchia được Henry Kissinger đề cập trong Hồi ký, được cho là lệnh dội bom đến từ nhiều cơ quan khác nhau và có thông báo cho Quốc vương Sihanouk biết trước.
Theo tác giả Christopher Hitchens, Mỹ không có một căn bản pháp lý nào cho việc nới rộng chiến tranh sang lãnh thổ Campuchia, cũng như một đảm bảo an toàn cho các thường dân. Chính Kissinger góp phần quan trọng vào quyết định vấn đề này và đã theo dõi chặt chẽ diễn tiến các cuộc oanh tạc.
Theo các tài liệu từ Toà Bạch Ốc và Bộ Quốc phòng, quyết định ném bom Campuchia và Lào gây tổn thất các nạn nhân vô tội được dự kiến trước và có ít nhất 660.000 thường dân ở Campuchia và 350.000 ở Lào phải hy sinh oan uổng. Sự chấp thuận của Sihanouk, nếu có, cũng không giải tội cho Kissinger.
Cho đến nay, những người trong cuộc như Robert McNamara, McGeorge Bundy và William Colby đã chính thức lên tiếng hối lỗi, còn Kissinger tuyệt nhiên không có những biện minh nào. Kissinger không thể lập luận là không có ý thức về sự nguy hiểm của quyết định này
Theo các tài liệu hiện nay mọi người có thể truy cập được trong kho lưu trữ văn khố Hoa Kỳ, có nhiều sự thật mới được hé lộ.
Sau khi Nixon nhậm chức vào năm 1968, Kissinger và Haig bắt đầu soạn thảo kế hoạch tấn công Campuchia. Vì lo sợ dư luận và Quốc hội Hoa Kỳ sẽ không cho phép, nên cả hai che giấu người dân Mỹ, các cơ quan truyền thông, Quốc hội và thậm chí cả các quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc.
Về tội ác của Kissinger có nhiều tác phẩm bàn rất chi tiết, thí dụ như:
Greg Grandin: Kissinger’s Shadow: The Long Reach of America’s Most Controversial Statesman, Metropolitan Books, 2015
Nick Turse: Kill Anything That Moves: The Real American War in Vietnam, American Empire Project, 2013
Christopher Hitchens: The Trial of Henry Kissinger, Verso Books, 2001
Bài liên quan: Hồ sơ tội trạng của Henry Kissinger — Bản tổng kết của một cố vấn
KIM THEM DO 